Over Demeter

Demeter is het kwaliteitskeurmerk van de biologisch-dynamische landbouw. Biologisch-dynamisch is veel méér dan bio. In het ‘dynamische’ ligt het doel om de aarde en de planten die erin groeien te ‘dynamiseren’ of te ‘verlevendigen’. Een plant bestaat naast een fysiek of stoffelijk lichaam uit ether-, levens- en vormkrachten. Echter wordt aan de dit levens- of etherlichaam van de plant nauwelijks aandacht besteed. Voedingsdeskundigen en anderen die met voeding bezig zijn, hebben vooral interesse in de fysieke stoffen of voedingsstoffen en nauwelijks in de ‘energetische’ werking. Rudolf Steiner gaf aan dat de levenskrachten in planten zelfs belangrijker zijn voor de mens van de fysieke stoffen. Daarnaast is het verlevendigen van de bodem cruciaal om de aarde weer gezond en levendig te maken. Ook hier gaf Steiner een impuls aan de boeren. Volgens hem kon de aarde enkel genezen via homeopathische preparaten (zie verder), die de boeren dienden te maken en te verspreiden over het land. De bodem en planten homeopathisch te potentiëren zorgt voor een levende voeding met hoge levens-, licht-, warmte- en vormkrachten waarin de fysieke stoffen van homeopathische kwaliteit zijn en dus krachtiger in het lichaam werken. Zo is de zink in bio-dynamische pompoenpitten sterker werkzaam dan in gangbare of biologische pompoenpitten. Er zijn verschillende instituten die zich bezig houden met wetenschappelijk aantonen van deze levenskrachten. Het onderzoek berust onder meer op kristallisatiemethodes (zie beeld).

Meer lezen? In het boek ‘Barstensvol leven’ ontdek je meer over dit thema.

Respect voor bodem, plant, dier en mens

Aandacht voor het levende is dus altijd het uitgangspunt in biologisch-dynamische voeding en landbouw. Biologisch-dynamische boeren hebben enorm veel respect voor alles wat leeft. Aarde en plant vol eerbied en met een open bewustzijn tegemoet treden, daar draait het om. Ze stellen een landbouw voorop die zorg draagt voor de levende aarde, die vitale productenvoortbrengt die lichaam én geest voeden. Ze zijn zich er van bewust dat gezond voedsel begint bij een levendige bodem. De bodem, daarvoor hebben ze bijzonder veel aandacht. In de gangbare wordt landbouw enkel als economische activiteit gezien met maximaal winstbejag. Ondertussen zijn de drastische gevolgen hiervan zichtbaar zoals meer levenloze bodems, arm aan spoorelementen, die bijgevolg geen voeding leveren maar ‘vulling’. Daarnaast zijn biologisch-dynamische boeren al van oudsher vernieuwers, verbinders zoekend naar samenhang en balans en vertrouwend op de kracht van de natuur.

Toen het begon …

Je vraagt je misschien af hoe dit alles is begonnen? Hoe het bewustzijn hierin is ontstaan? Lang voordat de milieu- en klimaatproblematiek zichtbaar waren voor het brede publiek maakten in de jaren ’20 van vorige eeuw een aantal landbouwers zich zorgen. Toen al! Ze vroegen aan Rudolf Steiner wat ze konden doen om de landbouw gezonder te maken. Op vraag van deze boeren hield Steiner in 1924 in Silezië (Polen) zijn wereldberoemde voordrachten over vruchtbare landbouw. Vanuit deze impuls is de biologisch-dynamische landbouw ontstaan. En vandaag kriebelt het nog steeds bij de biologisch-dynamische boeren om de filosofie van Steiner te combineren met de landbouw.

Zin in meer tekst en uitleg hierover? Dan kunnen we je Vruchtbare landbouw op biologisch-dynamische grondslag van R. Steiner aanbevelen.

Biologisch-dynamische preparaten

Een van de belangrijke aanwijzingen die Rudolf Steiner gaf, was om gebruik te maken van homeopathische preparaten. Het dynamiseren van bodem en plant berustte op de invloed van de kosmos en planeten. Natuur en kosmos zijn immers nauw met elkaar verbonden. Dat wisten de mensen vroeger al! De planetenkrachten zijn werkzaam op aarde en daarvan dient gebruik gemaakt te worden. Helaas worden deze krachten, behalve van de maan, te weinig onderkend. De maan staat dicht tot de aarde en de invloed van haar maanfasen is zeer merkbaar (eb en vloed, sapstroming in de natuur, kieming van bonen, ander gedrag regenwormen, lunatic, …). Andere planeten mogen dan wel verder staan, ze zijn ook veel groter en hun invloed is minstens even krachtig als deze van de maan. Zoals radiogolven zijn de planetenkrachten overal en altijd aanwezig alleen dien je de juiste frequentie te vinden, zoals de radio die je afstemt op de frequentie die je wenst. Zo dient de bodem ook voorbereid te worden om de planetenimpulsen te ontvangen, een taak voor de preparaten. De planetenkrachten worden via compostpreparaten toegediend. Daarnaast zijn er nog kiezel- en koemestpreparaten met specifieke werkingen. Na potentiëring wordt het kiezelpreparaat ingezet voor vorming van vruchten en bloemen. Het stimuleert de fotosynthese, de vorming van chlorofyl, weerstand tegen insecten en ziekten en heeft een positieve invloed op de smaak en algehele voedingswaarde van de planten. Het stimuleert de opslag van licht- en warmtekrachten in de plant. En volgens Steiner breng je door kiezel (silicium) de kosmos binnen. Het koemestpreparaat zorgt voor een betere haarwortelontwikkeling, versterkt de groei van micro-organismen in de bodem, regelt het gehalte aan kalk en stikstof alsook het vrijgeven van spoorelementen.

Individuele aanpak en boeren op het innerlijke kompas

Een andere aanwijzing die Steiner gaf, was om de boerderij als een individualiteit te behandelen. Het concept bedrijfsindividualiteit werd toen geboren. Geschiedenis van het bedrijf, geografische ligging, eigendomsverhoudingen, de mensen die er werken, … Elk landbouwbedrijf heeft zijn individualiteit en iedere zelfstandige entiteit heeft haar eigenaardigheden. Leren werken met de individuele impulsen van het bedrijf is zeer belangrijk. Bijvoorbeeld: wat wil het veld zelf als iets niet goed groeit? De biologisch-dynamische boer zal dit begrijpen en gepast reageren. Planten in stress? Dan wordt een valeriaanpreparaat gebruikt. Accepteren dat ze stress kunnen hebben, niet oordelen maar  ondersteunen. En zo probeert de BD-boer alle processen bij mensen als gewassen te omarmen en te ondersteunen. Een BD-boer boert een beetje op zijn of haar innerlijke kompas.

Landbouw van de toekomst

Per minuut verdwijnen wereldwijd 30 voetbalvelden vruchtbare landbouwgrond aan erosie en overbemesting. Er is een enorme achteruitgang van de natuur en de klimaatverandering is een feit. Kortom, materieel lopen we tegen de grenzen van onze planeet aan. Maar er is nog ruimte als de mens zich ontwikkelt samen met de natuur! Een hierbij is een landbouwvorm belangrijk die deze verbinding ondersteunt. Een landbouw vol vitaliteit, biodiversiteit, kwaliteit, intuïtie, liefde, passie, lef, respect en sociale verbinding. Bouwen aan een levende landbouwcultuur, die een oplossing zal bieden voor brandende kwesties van deze tijd.